Pseudonim:
"Hal"
Data urodzenia:
1912-11-01
Data śmierci:
1981-10-18
Funkcja:
dowódca Rejonu - zgrupowania
Stopień:
kapitan rezerwy piechoty
Pseudonimy:
"Gorczyc", "Mer","Hal"
Miejsce urodzenia:
Pabierowice powiat Grójec
Imiona rodziców:
Jan - Maria z domu Gromadzka
Wykształcenie (w tym wojskowe) i przebieg służby wojskowej:
Ukończył III Miejskie Gimnazjum Magistratu w Warszawie, w której mieszkał od 1924 roku. Po ukończeniu gimnazjum odbył obowiązkową służbę wojskową oraz ukończył dywizyjny kurs Podchorążych Rezerwy Piechoty przy 29. Dywizji Piechoty w Grodnie. W roku 1933/1934 rozpoczął studia w Wyższej Szkole Handlowej w Warszawie. Z braku środków materialnych, dwukrotnie studia przerywał, a następnie kontynuował na tajnych kompletach podczas okupacji. W 1935 roku rozpoczął pracę w Wojewódzkim Funduszu Pracy m.st. Warszawy. W tym samym roku odbywał praktykę wojskową w 76 Pułku Piechoty w 29 DP (6-cio tygodniowe ćwiczenia dla rezerwistów). W 1936 r. otrzymał awans do stopnia podporucznika rezerwy piechoty. Od 6 lipca do 13 sierpnia 1939 roku odbył 6-cio tygodniowy kurs dla oficerów transportu (szkolenie na kierowników węzłów kolejowych). 15 sierpnia 1939 roku został powołany do czynnej służby wojskowej w IV Oddziale Sztabu Generalnego WP w 21. Pułku Piechoty i do 22.08.1939 pracował w transporcie kolejowym w Równem na Wołyniu.
Praca przed wojną:
Od 1937 roku pracował w Izbie Rzemieślniczej w Warszawie, w Biurze Organizacji Zaopatrzenia i Handlu, na stanowisku zastępcy kierownika (pracę tę kontynuował także w czasie okupacji - do roku 1940)
Udział w wojnie obronnej 1939:
28 .08.1939 r. objął funkcję komendanta stacji kolejowej w Kutnie. Brał czynny udział w kampanii wrześniowej. Ranny w bitwie pod Kutnem, dotarł do stolicy. Od 09.09.1939 w walkach w obronie Warszawy i jej okolicach (Kałuszyn, Siennica, Garwolin). W trakcie obrony Warszawy dowodził kompanią w 44. Pułku Piechoty im. Bajończyków. Po kapitulacji uniknął niewoli.
Udział w konspiracji 1939-1944:
Począwszy od października 1939 roku tworzył oddziały wojskowe różnych służb, szkoły podoficerskie i podchorążówki, organizował magazyny broni i amunicji, praktyczne szkolenie z bronią i próby produkowanej przez podziemie broni, materiałów wybuchowych, granatów itp.Od 15 października 1939 roku organizował w Warszawie konspiracyjną organizację wojskową pod nazwą Związek Czynu Zbrojnego (ZCZ) i pełnił funkcję jej komendanta. W marcu 1940 r. organizacja przyłączyła się do Polskiej Organizacji Zbrojnej (POZ) i wraz z nią weszła w skład Związku Walki Zbrojnej (ZWZ - od 1942 r. Armia Krajowa). 11 listopada 1941 roku został awansowany do stopnia porucznika rezerwy. Po scaleniu POZ z AK wprowadził do niej łącznie 376 żołnierzy. Początkowo był komendantem 4. Rejonu III Obwodu Wola (Koło - Powązki - cmentarze). Od 1942 roku do marca 1944 roku był dowódcą 2. Rejonu III Obwodu Wola. Od marca 1944 do końca lipca 1944 pełnił funkcję zastępcy kwatermistrza w Sztabie Komendy Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej. Przydział tuż przed Powstaniem, na koniec lipca 1944 roku : III Obwód "Waligóra" (Wola) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - 2 Rejon (Koło - cmentarze) - dowódca Rejonu
Adres przed Powstaniem Warszawskim:
Warszawa ul. Wronia 82
Oddział:
III Obwód "Waligóra" (Wola) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - 2 Rejon (Koło - cmentarze) - dowódca 2. Rejonu. Ranny 5 sierpnia 1944 r. w rejonie barykady przy ulicy Górczewskiej róg Działdowskiej. Od 9 sierpnia 1944 r., po zranieniu mjr. "Waligóry" komendant III Obwodu Wola, po rozbiciu części oddziałów wolskich i wycofaniu się ich resztek do Śródmieścia stanął na ich czele będąc organizatorem i dowódcą batalionu im. gen Józefa Sowińskiego - nazywanego również zgrupowaniem "Hala". 17.08.1944 r. podporządkowano mu "kompanię szturmową" utworzoną z ochotników 1, 2 i 3. kompanii baonu "Kiliński". Wszystkie oddziały kpt. "Hala" były podporządkowane 4. Rejonowi I Obwodu "Zagończyk" mjr. S. Steczkowskiego
Szlak bojowy:
Wola - Śródmieście Północ. Po wycofaniu się z Woli obsadzał swoim zgrupowaniem zachodni odcinek Śródmieścia Północnego, odcinek ul. Grzybowskiej, m.in. magazyny Browaru "Haberbusch & Schiele" przy ul. Ceglanej. W trakcie toczonych walk w Śródmieściu Północ kpt. "Hal" był dowódcą pododcinka bojowego - północnego wzdłuż południowej strony ul. Grzybowskiej (od ulicy Wroniej do Placu Grzybowskiego włącznie)
Rodzina walcząca w Powstaniu Warszawskim:
W Powstaniu łączniczką byłą jego żona - Halina Zielińska po mężu Stykowska ps. „Chmurka” (ślub w 1941 roku)
Losy po Powstaniu:
Po kapitulacji jeniec Stalagu 344 Lamsdorf - Łambinowice k. Opola (do 17 października 1944 r.), następnie w Oflagu VII A Murnau. Po uwolnieniu komendant obozu byłych żołnierzy AK (powstańców) w Monachium (Niemcy).
Numer jeniecki:
102039
Losy po wojnie:
W roku 1945 powrócił do Polski i do 1948 r. pracował na Dolnym Śląsku w rzemiośle. Następnie przeniósł się do Warszawy, gdzie organizował spółdzielczość inwalidzką. Aresztowany przez UB w 1953 r. Przebywał ponad rok w areszcie śledczym bez aktu oskarżenia.
Odznaczenia:
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (9.09.1944), Krzyż Walecznych (trzykrotnie), Krzyż Armii Krajowej, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (7 IV 1976), Medal za Udział w Wojnie Obronnej 1939 (5 V 1982), Medal za Warszawę 1939-1945 (15 VI 1973), Medal Zwycięstwa i Wolności (13 III 1974), Brązowy Medal Zasługi dla Obronności Kraju (10 X 1980), Krzyż Partyzancki (29 IX 1982), Odznaka Grunwaldzka (18 XI 1971), Złota Odznaka Honorowa za Zasługi dla Warszawy (7 I 1980)
Awanse:
st. strzelec z cenzusem (VI 1934), kapral z cenzusem (IX 1934); plutonowy podchorąży (IX 1935); sierżant podchorąży (XII 1935), podporucznik rez. (I 1936); porucznik rez. (11.XI 1941), kapitan (awansowany w VII 1944 ze starszeństwem od V 1944)
Miejsce śmierci:
Warszawa
Miejsce pochówku:
Cmentarz Powązki Wojskowe
Informacje dodatkowe:
Wg relacji rodziny - syna: p. Jacka Stykowskiego, kpt. Wacław Stykowski został aresztowany przez UB w 1949 r. Przebywał ponad rok w areszcie śledczym bez aktu oskarżenia. Zwolniony z aresztu w czerwcu 1950 roku.
Źródła:
Teczki Komisji Weryfikacyjnej SPP w Londynie, nekrolog w prasie, data emisji 20.10.1981, materiały rodzinne - p. Jacek Stykowski (syn). Zamieszczone na stronie biogramu zdjęcia pochodzą ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego i p. Marka Stroka. Ujęcia te są również w posiadaniu rodziny kpt."Hala" i dostępne na stronie rodzinnej poświęconej Wacławowi Stykowskiemu.
Publikacje:
"Powstanie Warszawskie - kadra dowódcza Armii Krajowej - noty biograficzne " w oprac. Andrzeja Krzysztofa Kunerta aneks w : "Powstanie Warszawskie" W. Bartoszewski Wyd. Świat Książki; Leszek Żebrowski: "Paszkwil Wyborczej" Burchard Edition, 1995; ŚZŻAK, Warszawa, 2016: Kpt. „Hal”
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Kpt. Wacław Stykowski "Hal" (1912-1981) Fotografia ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej UW

Kpt. Wacław Stykowski "Hal" (1912-1981) Fotografia ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej UW

Rewers zdjęcia. Zbiory BUW Warszawa

Rewers zdjęcia. Zbiory BUW Warszawa

Dowódca zgrupowania kpt. "Hal" - Wacław Stykowski (VIII 1944),  drugi od prawej.  Kadr szerszego ujęcia. Ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IH/3922

Dowódca zgrupowania kpt. "Hal" - Wacław Stykowski (VIII 1944), drugi od prawej. Kadr szerszego ujęcia. Ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IH/3922

Kpt. "Hal" (Wacław Stykowski, na zdjęciu po prawej) w rozmowie z por. "Jackiem" (Eugeniusz Kwiatkowski). Ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IH/3929

Kpt. "Hal" (Wacław Stykowski, na zdjęciu po prawej) w rozmowie z por. "Jackiem" (Eugeniusz Kwiatkowski). Ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IH/3929

Wacław Stykowski na zdjęciu drugi od prawej. Ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IH/3921

Wacław Stykowski na zdjęciu drugi od prawej. Ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IH/3921

Fotografia z Powstania Warszawskiego. Dowództwo Zgrupowania, drugi od lewej idzie kpt. Wacław Stykowski "Hal". Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn.  MPW-IH/3926

Fotografia z Powstania Warszawskiego. Dowództwo Zgrupowania, drugi od lewej idzie kpt. Wacław Stykowski "Hal". Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IH/3926

Legitymacja odznaczeniowa ze zbiorów syna, Jacka Stykowskiego

Legitymacja odznaczeniowa ze zbiorów syna, Jacka Stykowskiego

Legitymacja odznaczeniowa ze zbiorów syna, Jacka Stykowskiego

Legitymacja odznaczeniowa ze zbiorów syna, Jacka Stykowskiego

Nasz newsletter