Pseudonim:
"Zorza"
Data urodzenia:
1924-03-12
Data śmierci:
2023-10-05
Funkcja:
-
Stopień:
kapral
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Imiona rodziców :
Stanisław - Anna z domu Michalak
Nazwisko panieńskie:
Zofia Michalik
Wykształcenie do 1944 roku :
W czasie okupacji studiowała w Szkole doc. Zaorskiego i tajnie medycynę na Uniwersytecie Ziem Zachodnich w Warszawie.
Adres zamieszkania przed wojną :
Warszawa, ul. Koszykowa 54
Udział w konspiracji 1939-1944:
W konspiracji od jesieni 1939 roku w ZWZ, wprowadzona przez Edmunda Gutowskiego, późniejszego dowódcę I plutonu w pułku AK "Baszta"
Adresy przedpowstaniowe:
Warszawa, ul. Leszno 41-42, Warszawa, ul. Nowiniarska (rejon Placu Krasińskich), od kwietnia 1944 - Sasaka Kępa, ul. Elsterska 4
Oddział:
Komenda Główna Armii Krajowej - pułk „Baszta” - sanitariat - punkt sanitarny przy ul. Różanej 57. Jej przełożonym był dr Tadeusz Jan Jankowski ps. „Wiesław" (1914-1920), lekarz naczelny pułku. Od pierwszych dni Powstania uczestniczyła w udzielaniu pomocy rannym razem z koleżanką Janiną Załęską "Małgorzatką"i transportowaniu na noszach rannych do szpitala Elżbietanek. Następnie pełniła funkcję sanitariuszki pod kierunkiem "Dr Wiesława" w punkcie opatrunkowym pułku "Baszta" ulokowanym w willi Łuczyńskich przy ul. Różanej 57. W czasie walk punkt został przeniesiony na ul. Krasickiego, a później ul. Misyjną, wykorzystując istniejący tam szpitalik. Zofia Barszczewska brała udział akcji ratowania rannych i poparzonych ludzi z ul. Olesińskiej w dniach 5-6 września i przenoszeniu ich do szpitala Sióstr Elżbietanek, pełniła służbę w oddziale sanitarnym w czasie akcji bojowej na Sadybie i przy wycofywaniu się z Sadyby, podczas zrzutów i wielu innych. Pod koniec Powstania wycofała się z kwater na ul. Pilickiej, przez Park Dreszera pod ostrzałem artylerii na ul. Bałuckiego. Wraz z "Małgorzatką" podjęły decyzję pozostania z rannymi bez względu na konsekwencje. Obserwowały i żegnały kolegów schodzącymi do kanałów. Wśród nich była była sanitariuszka "Zdzisława" - siostra Zofii Barszczewskiej.
Szlak bojowy :
Mokotów
Losy po Powstaniu:
Po wkroczeniu Niemcy kazali Polakom opuścić szpital i ustawiono ją wraz z innymi osobami przed czołgiem z rękami podniesionymi do góry, jednak udało jej się zbiec wraz z sanitariuszką "Małgorzatką" i wmieszać w tłum wypędzanych z dzielnicy mieszkańców Mokotowa. Z miasta wyszła pieszo z ludnością cywilną, następnie wyjechała pociągiem do Krakowa.
Losy po wojnie:
Po wojnie kontynuowała studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu w Poznaniu uzyskując w 1947 r. dyplom lekarza. Od 1948 r. pracowała w Klinice Okulistycznej AM w Łodzi, a od 1959 r. w Klinice Okulistycznej Wojskowej AM w Łodzi. Doktorat uzyskała w 1951 r., habilitację w 1966 r. W 1977 uzyskała tytuł profesora nadzwyczajnego, a następnie profesora zwyczajnego. W 2001 r. został jej nadany przez Wojskową Akademię Medyczną tytuł doktora honoris causa. Od 1968 r. do chwili przejścia na emeryturę pełniła funkcję kierownika Katedry Chorób Oczu WAM. Miała stopień pułkownika. Mieszkała w Łodzi.
Nazwiska, nazwisko po wojnie:
Zofia Wanda Michalik, I - voto Barszczewska, II-voto Krawczyk

Tuż przed Powstaniem, 3 maja 1944 roku wstąpiła w związek małżeński z 23-letnim ppor. Janem Mariuszem Barszczewskim ps. "Janek", żołnierzem Kedywu (Oddział Dyspozycyjny A - "Kolegium A"). Ppor. Jan Barszczewski od 2.08.1944 r. walczył w zgrupowaniu "Radosław". Poległ 11 sierpnia 1944 roku w rejonie Stawek, podczas przebijania się oddziałów z Woli na Muranów.

Odznaczenia:
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami, Krzyż Walecznych, Warszawski Krzyż Powstańczy. Uhonorowana także Medalem Edukacji Narodowej oraz innymi odznaczeniami resortowymi.
Awanse:
Do stopnia pułkownika WP
Miejsce śmierci :
Łódź
Miejsce pochówku:
Warszawa
Informacje dodatkowe - losy rodziny:
Po Powstaniu dowiedziała się w Krakowie, że jej rodzice zginęli: ojciec Stanisław Michalik (1893-1944) na Starym Mieście, a matka Anna z Michalaków (1897-1944), ranna, została rozstrzelana przez Niemców pod Cytadelą. Pierwszy mąż Zofii - Janek Barszczewski zginął na Stawkach i jest pochowany na Powązkach.
Źródła:
Muzeum Powstania Warszawskiego,Teczki personalne uczestników Powstania Warszawskiego/materiały do Słownika Uczestników Powstania Warszawskiego, zasób Pokoju Kombatanta MPW (2019), MPW-zbiory: P/3273, dar Zofii Krawczykowej. Informacja o śmierci: przekazana za pośrednictwem Działu Kombatanta MPW oraz pożegnanie na stronach Uniwersytetu Medycznego w Łodzi i nekrolog zamieszczony przez rodzinę w Dzienniku Łódzkim (11.10.2023).
Uwagi:
W literaturze dotyczącej PW i okresu niewoli figuruje pod powojennym nazwiskiem II męża - jako Zofia Krawczyk lub Krawczykowa. Również w bazie MPW początkowo występowała jako Zofia Krawczyk
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Zofia Barszczewska - Krawczykowa, fotografia powojenna, lata 70-te XX w. Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, dar p. Jolanty Olszewskiej - Sobczyńskiej

Zofia Barszczewska - Krawczykowa, fotografia powojenna, lata 70-te XX w. Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, dar p. Jolanty Olszewskiej - Sobczyńskiej

Kopia świadectwa ślubu Jana i Zofii - maj 1944. Ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego/materiały do Słownika Uczestników PW. Przekaz  p. Jolanty Olszewskiej - Sobczyńskiej

Kopia świadectwa ślubu Jana i Zofii - maj 1944. Ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego/materiały do Słownika Uczestników PW. Przekaz p. Jolanty Olszewskiej - Sobczyńskiej

Nasz newsletter