Niesamowite zdjęcia Warszawy czekającej na odbudowę

11 października

Zapraszamy na promocję albumu „Czekając na odbudowę. Warszawa 1945–1950 w obiektywie Karola Pęcherskiego” z wyjątkowymi fotografiami powojennej stolicy opatrzonymi tekstami Jerzego S. Majewskiego.

Karol Pęcherski – przedwojenny fotograf modernista, portrecista marszałka Józefa Piłsudskiego, w zmienionej, komunistycznej rzeczywistości dokumentuje to, co ocalało z dawnej Warszawy. Pracując dla Biura Odbudowy Stolicy, uwiecznia „pozytywny” obraz miasta, wynajduje wśród ruin detale, które przetrwały.

Na podstawie jego fotografii możemy ocenić, jakie były podstawy do sławnej rekonstrukcji warszawskich zabytków. Możemy też podziwiać obiekty potem nieodbudowywane, celowo wyburzane. Niestety często to nie pragmatyzm decydował o rekonstrukcji poszczególnych gmachów lub całych dzielnic, ale ówczesna sytuacja polityczna i panująca doktryna konserwatorska.


Rok 1947 – na Rynku Starego Miasta trwają pierwsze prace porządkowe mające na celu odgruzowanie całego terenu. Na fotografii widzimy ruiny strony Barssa oraz wylot ulicy Jezuickiej przy Celnej z ruinami narożnej kamienicy Jezuicka 6/8 (po prawej).


Fasada kościoła św. Jacka przy ulicy Freta 8/10 z ocalałą elewacją neogotyckiej Galerii Dominikańskiej, w głębi widać pozbawioną hełmu dzwonnicę kościelną. Zdjęcie z roku 1947. 


Ruiny kościoła św. Aleksandra na placu Trzech Krzyży z rzadko fotografowaną północną elewacją w roku 1947. Widać zawaloną kopułę i zachowaną zachodnią wieżę. 

Wraz z Karolem Pęcherskim wyruszamy z ruin Starówki, wędrujemy Krakowskim Przedmieściem, przemierzamy okolice placu Trzech Krzyży, aby znaleźć wytchnienie w nieznacznie zniszczonych Łazienkach Królewskich.

Ten niezwykły spacer po stolicy, jakiej już nie ma, zainteresuje nie tylko historyków sztuki, architektów i varsavianistów, ale także każdego mieszkańca tego miasta.

Spotkanie promocyjne wokół albumu „Czekając na odbudowę. Warszawa 1945–1950 w obiektywie Karola Pęcherskiego” odbędzie się 11 października (wtorek) o godz. 18.00 w Sali pod Liberatorem w Muzeum Powstania Warszawskiego. Wstęp wolny. W czasie spotkania będzie można kupić album.

W spotkaniu wezmą udział:
autor tekstów Jerzy S. Majewski, który zaprezentuje najciekawsze fotografie
oraz
wnuczki autora fotografii, Karola Pęcherskiego, a zarazem ofiarodawczynie kolekcji liczącej 1700 zdjęć

Prowadzenie: Radosław Gajda – architekt i współtwórca bloga Architecture is a good idea


Kamienica Taubenhausa przy Matejki 9, u zbiegu z Alejami Ujazdowskimi, należała do najbardziej „bajkowych” w dawnej Warszawie. Fotografia Pęcherskiego pochodzi z roku 1948.


Choć klasycystyczny Pałac Staszica uległ uszkodzeniom już we wrześniu 1939 roku, to poważnych zniszczeń doznał podczas Powstania Warszawskiego. W fasadzie pojawiła się ogromna wyrwa, ciągnąca się na osi środkowej przez okna pierwszego i drugiego piętra. Runęła także kopuła. Zdjęcie z 1947 roku.  

Publikacja, którą oddajemy w Państwa ręce, to ponad sto pięćdziesiąt unikatowych zdjęć autorstwa wybitnego fotografa, Karola Pęcherskiego, przedstawiających warszawskie zabytki. To również mapy dzielnic oraz komentarze pióra znakomitego varsavianisty, Jerzego S. Majewskiego. Z kart tego albumu wyłania się niezwykły obraz stolicy tuż po wojnie, który zainteresuje nie tylko historyków sztuki, znawców dziejów Warszawy i miłośników historii, ale także każdego mieszkańca tego miasta, a może nawet każdego Polaka. Wędrując śladami Karola Pęcherskiego, zanurzamy się bowiem w świat, którego już nie ma, ale który na zawsze powinien pozostać w naszej pamięci. – zachęca do lektury Jan Ołdakowski, Dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego.


Plac Zamkowy ze zwaloną kolumną Zygmunta III Wazy. Ten symbol Warszawy ustawiony w roku 1644 Niemcy zniszczyli w trzechsetną rocznicę jego powstania. Było to działanie umyślne, wystrzał z czołgu nastąpił już po wycofaniu się Powstańców ze Starówki. 


Odrestaurowana figura króla Zygmunta III Wazy stanęła na nowym granitowym trzonie 11 lipca 1949 roku, na kilkanaście dni przed uroczystym otwarciem Trasy W-Z. 

Więcej zdjęć autorstwa Karola Pęcherskiego można znaleźć w Fototece >

Zobacz także

Nasz newsletter