Zaoczny bohater powstania

Jednym z najważniejszych eksponatów, jakie znalazły się w Muzeum Powstania Warszawskiego, jest replika radiostacji powstańczej "Błyskawica". Wykonana została w tym roku przez Antoniego Zębika - częstochowianina, który był także konstrukto

Jednym z najważniejszych eksponatów, jakie znalazły się w Muzeum Powstania Warszawskiego, jest replika radiostacji powstańczej "Błyskawica". Wykonana została w tym roku przez Antoniego Zębika - częstochowianina, który był także konstruktorem oryginalnego nadajnika.
Tosiek miał zakład elektromechaniczny w Alejach pod numerem 32 - wspomina Stanisław Kusiba, kronikarz dziejów Częstochowy. Konstruktor ma dziś 90 lat i mieszka w Radomsku. Już przed wojną zainteresował się krótkofalarstwem i sam zbudował nadajnik. Walczył w kampanii wrześniowej, uciekł z obozu jenieckiego i wrócił do Częstochowy. Tu okazało się, że jego radiostację zarekwirowało gestapo. Zaczął więc z narażeniem życia gromadzić części do nowego urządzenia. Pomógł mu m.in. Austriak Karl Koeninger, kierownik warsztatu Ortskommendantur w Częstochowie. W styczniu 1943 r. odwiedzili go przedstawiciele dowództwa Armii Krajowej, uzgadniając wykonanie podziemnej radiostacji. - Na konstruowanie radiostacji na strychu jego domu na Rakowie zgodził się Bronisław Dróżdż, przedwojenny kolarz - wspomina konstruktor. - Dziś jego domu już nie ma, stoją na tym miejscu bloki. 1 września 1943 r. radiostacja już nadawała testowo, ale Niemcy ją namierzyli. Zębik został aresztowany. Przeszedł przez siedem obozów koncentracyjnych. Nadajnik udało się uratować i wywieźć na wozach ze słomą. W noc sylwestrową urządzenie o kryptonimie "Błyskawica" zostało przekazane Komendzie Głównej AK. Służyło powstańcom, wysyłając w świat komunikaty o walczącej stolicy. - Od dawna już środowisko krótkofalarskie planowało odtworzenie "Błyskawicy" - mówi Zębik, krótkofalarski kod SP7LA. - Wreszcie Wiesław Paszta (SG5ABG) zwrócił się z tą propozycją. W lutym zaczęliśmy konstruować urządzenie z nim oraz Tadeuszem Teperskim (SP9QMT) i Janem Szczepankiem (SP9GDI). W maju było gotowe, a w połowie lipca przekazaliśmy je do Muzeum Powstania Warszawskiego. Pierwszy komunikat nadał prezydent Lech Kaczyński. Odtworzenie radiostacji było naszym hołdem dla bohaterstwa powstańców. TP [Podpis pod fot.] Antoni Zębik z repliką powstańczej "Błyskawicy" CZC

Zobacz także

Nasz newsletter