Pseudonim:
"Kit"
Data urodzenia:
1928-01-15
Data śmierci:
2015-11-23
Funkcja:
-
Stopień:
starszy strzelec
Pseudonimy:
"Zbyszek", "Kit"
Miejsce urodzenia:
Puc powiat Kościerzyna
Imiona rodziców:
Stanisław - Irena z domu Hulewicz
Wykształcenie do 1944 r.:
Uczeń tajnych kompletów Gimnazjum i Liceum księcia Józefa Poniatowskiego. W czerwcu 1944 r. ukończył IV klasę gimnazjum i zdał tzw. "małą maturę".
Udział w konspiracji 1939-1944:
Do konspiracji wprowadzony w 1942 r. przez kolegę, kpr. pchor. Kazimierza Jacynę ps. "Kamiński", "Rudy". Od maja 1943 r. żołnierz 9. Kompanii Dywersji Bojowej "Kedyw 17" KG AK pod pseudonimem "Zbyszek". Był magazynierem broni Kompanii, który zorganizował w zbudowanej skrytce na strychu w domu przy Sułkowskiego 24, gdzie mieszkał. Do jego obowiązków należało wydawanie broni na akcje bojowe, , przyjmowanie jej po akcji oraz konserwacja tej broni. Po aresztowaniu przez Gestapo braci Fedewicz, magazyn broni został przeniesiony w obawie przed "wsypą", a żołnierzom kompanii zakazano nocowania we własnych domach. Zbigniew Szydelski nawiązał wówczas kontakt z por. "Słuchawką" (Józefem Krzeskim), u którego rozpoczął szkolenie na radiotelegrafistę oraz szkolenie z obsługi telefonów polowych. W okresie tym "Zbyszek" prowadził również nasłuch radiowy dla KG AK. Od jesieni 1943 roku do początku Powstania Warszawskiego uczestniczył w powielaniu prasy podziemnej (na prymitywnym powielaczu drukował w domu "Biuletyn Informacyjny AK" rozprowadzany następnie przez służby AK. Po wybuchu Powstania został przydzielony do plutonu 228 w II Obwodzie AK Okręgu Warszawskiego "Żywiciel" na Żoliborzu.
Adres przed Powstaniem Warszawskim:
Warszawa ul. Sułkowskiego 24
Oddział:
II Obwód "Żywiciel" (Żoliborz) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - kompania sztabowa - pluton 228.
Szlak bojowy:
Żoliborz. W połowie sierpnia, na własną prośbę przeniesiony do patroli telefonicznych z zadaniem utrzymywania stałej łączności między sztabem ppłk "Żywiciela" a poszczególnymi placówkami. Przeprowadza próbę nawiązania łączności radiowej ze Starym Miastem. W tym celu wysłano z radiostacją UKF Andrzeja Koca "Andrzeja” i łączniczkę "Walewską". Po przeczołganiu się obok Fortu Traugutta oboje docierają do polskich pozycji w PWPW, niestety na skutek nieporozumienia zostali aresztowani przez lokalny oddział AK, a radiostacja częściowo zniszczona. Po kilku dniach sprawa się wyjaśnia, ale radiostacja z uszkodzoną baterią szwankuje i "Andrzej” z łączniczką wracają kanałami na Żoliborz. We wrześniu "Kit" przygotowywał zrzutowisko na pl. Lelewela, gdzie przyjmowano sowieckie zrzuty z bronią i żywnością. 30 września 1944 r. brał udział w natarciu połączonych oddziałów żoliborskich AK z ul. Promyka do wału wiślanego, gdzie miały na powstańców oczekiwać sowieckie oddziały z łodziami. Niestety po dotarciu do wału okazało się, że obiecanej pomocy sowieckiej nie ma. W związku z tym Powstańcy ponosząc duże straty zmuszeni byli wycofać się na poprzednie pozycje na ul. Promyka Za udział w tej akcji Zbigniew Szydelski odznaczony został Krzyżem Walecznych.
Losy po Powstaniu:
Po kapitulacji Żoliborza 30 września wychodzi z wojskiem II Obwodu do niewoli. Jeniec Stalagu XI A Altengrabow (7.10.1944-05.1945). Skierowany do pracy w cukrowni w Gattersleben, choruje z powodu niedożywienia i ciężkiej pracy, hospitalizowany w szpitalu obozowym, po wyzwoleniu przewieziony do szpitala w Poznaniu.
Numer jeniecki:
45758
Odznaczenia:
Krzyż Walecznych, Krzyż Armii Krajowej, Medal Wojska, Złoty Krzyż Zasługi, Warszawski Krzyż Powstańczy, Medal Zwycięstwa i Wolności, Medal Komisji Edukacji Narodowej, Odznaka Weterana Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny, Złota Odznaka Honorowa Związku Inwalidów Wojennych RP, Medal XXX-lecia Związku Żołnierzy WP, Medal "Pro Patria".
Awanse:
starszy strzelec - kapral AK - porucznik WP
Rodzeństwo walczące w Powstaniu:
Starsza siostra Danuta Szydelska (po mężu Bobula) w czasie Powstania była na Żoliborzu łączniczką w zgrupowaniu "Żniwiarz"
Losy po wojnie:
Wieloletni pracownik naukowy i dydaktyczny Instytutu Pojazdów na Wydziale Samochodów i Maszyn Roboczych Politechniki Warszawskiej, Prodziekan Wydziału w latach 1975 - 1978 Kierownik Zakładu Ciągników i Napędów Hydraulicznych (1981 - 1988). Wybitny specjalista w zakresie teorii oraz konstrukcji napędu i sterowania hydraulicznego pojazdów i maszyn roboczych. Dydaktyk i wychowawca młodzieży. Zmarł nagle 23.11.2015 r.
Miejsce pochówku:
Cmentarz Powązkowski w Warszawie (Stare Powązki)
Źródła:
MPW, archiwum prywatne Zbigniewa Szydelskiego, nekrolog w prasie, data emisji 01.12.2015
Archiwum Historii Mówionej:
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Zbigniew Szydelski ps. "Zbigniew", "Kit" - na zdjęciu w roku 1947 na początku studiów na Politechnice Warszawskiej. Fot. z archiwum prywatnego Zbigniewa Szydelskiego / AR MPW

Zbigniew Szydelski ps. "Zbigniew", "Kit" - na zdjęciu w roku 1947 na początku studiów na Politechnice Warszawskiej. Fot. z archiwum prywatnego Zbigniewa Szydelskiego / AR MPW

Zdjęcie wykonane w czerwcu 1944 roku na Placu Henkla na warszawskim Żoliborzu przedstawiające Zbigniewa Szydelskiego wraz z kolegami z tajnych kompletów gimnazjum i liceum księcia Józefa Poniatowskiego. Niebawem pięciu z chłopców będzie Powstańcami. Siedzą od lewej: Ryszard Witrzens ps. "Wacek", Ryszard Płoński, klęczy Jerzy Zwierzchowski "Wilk", za nimi stoją  - pierwszy z lewej Zenon Bożyk, Janusz Starowicz, profesor Kaufman - polonista Gimnazjum Poniatowskiego, obok Zbigniew Szydelski "Kit" i Jerzy Sobczak z plutonu 230 w zgr. "Żniwiarz". Fotografia wykonana na pamiątkę  ukończenia IV klasy gimnazjum i zdania tzw. "małej matury".  Fot. ze zbiorów prywatnych Zbigniewa Szydelskiego/ AR MPW

Zdjęcie wykonane w czerwcu 1944 roku na Placu Henkla na warszawskim Żoliborzu przedstawiające Zbigniewa Szydelskiego wraz z kolegami z tajnych kompletów gimnazjum i liceum księcia Józefa Poniatowskiego. Niebawem pięciu z chłopców będzie Powstańcami. Siedzą od lewej: Ryszard Witrzens ps. "Wacek", Ryszard Płoński, klęczy Jerzy Zwierzchowski "Wilk", za nimi stoją - pierwszy z lewej Zenon Bożyk, Janusz Starowicz, profesor Kaufman - polonista Gimnazjum Poniatowskiego, obok Zbigniew Szydelski "Kit" i Jerzy Sobczak z plutonu 230 w zgr. "Żniwiarz". Fotografia wykonana na pamiątkę ukończenia IV klasy gimnazjum i zdania tzw. "małej matury". Fot. ze zbiorów prywatnych Zbigniewa Szydelskiego/ AR MPW

Zbigniew Szydelski ps. "Zbigniew", "Kit" - na zdjęciu w roku 1946 po powrocie w niewoli niemieckiej w Stalagu XI A Altengrabow. Fot. z archiwum prywatnego Zbigniewa Szydelskiego / AR MPW

Zbigniew Szydelski ps. "Zbigniew", "Kit" - na zdjęciu w roku 1946 po powrocie w niewoli niemieckiej w Stalagu XI A Altengrabow. Fot. z archiwum prywatnego Zbigniewa Szydelskiego / AR MPW

Wydane w Londynie zaświadczenie weryfikacyjne na temat służby wojskowej Zbigniewa Szydelskiego w szeregach Armii Krajowej. Z archiwum prywatnego Zbigniewa Szydelskiego.

Wydane w Londynie zaświadczenie weryfikacyjne na temat służby wojskowej Zbigniewa Szydelskiego w szeregach Armii Krajowej. Z archiwum prywatnego Zbigniewa Szydelskiego.

Doc. dr inż Zbigniew Szydelski. Fot. AR MPW

Doc. dr inż Zbigniew Szydelski. Fot. AR MPW

Zdjęcie z serii portretów Powstańców Warszawskich w ramach projektu "1944/70/2014" realizowanego przez grupę WWPHOTO dla uczczenia 70 rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Muzeum Powstania Warszawskiego, 22.07-04.08 2013.

Zdjęcie z serii portretów Powstańców Warszawskich w ramach projektu "1944/70/2014" realizowanego przez grupę WWPHOTO dla uczczenia 70 rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Muzeum Powstania Warszawskiego, 22.07-04.08 2013.

1 sierpnia 2014 roku - Cmentarz Wojskowy na Powązkach - kwatera "Żywiciela". Zbigniew Szydelski "Kit" (pierwszy po prawej), pierwszy z lewej - kolega ze szkoły i z oddziału - Sławomir Pocztarski ps. "Bóbr". Fot. udostępnione z archiwum prywatnego Sławomira Pocztarskiego.

1 sierpnia 2014 roku - Cmentarz Wojskowy na Powązkach - kwatera "Żywiciela". Zbigniew Szydelski "Kit" (pierwszy po prawej), pierwszy z lewej - kolega ze szkoły i z oddziału - Sławomir Pocztarski ps. "Bóbr". Fot. udostępnione z archiwum prywatnego Sławomira Pocztarskiego.

Nasz newsletter